طبق نظر اداره ی ایمنی و سلامت شغلی (OSHA) ، مرگ بر اثر برق گرفتگی سومین عامل مرگ افراد در صنایع ساختمانی می باشد. تنها در سال ۲۰۱۱، ۶۷ نفر بر اثر برق گرفتگی جان خود را در آمریکا از دست دادند.
خطرات برق تنها کسانی را که به صورت مستقیم با برق سروکار دارند مانند کارگران، متخصصان برق، مهندسان و کارکنان برق کار را تهدید نمی کند، بلکه از طرفی نیز جان و سلامت افرادی را که به طور غیر مستقیم با برق در تماس هستند را نیز در خطر قرار می دهد.
نکات کلیدی در مورد برق گرفتگی
- همیشه مواظب خطرات ناشی از برق باشید.
- از نزدیک کردن ماشین ها و دستگاه های با ارتفاع بالا به خطوط برق رسانی خودداری کنید.
- داشتن امادگی لازم برای کمک رسانی پزشکی در صورتی که فردی دچار برق گرفتگی شود.
- تا هنگامی که جریان برق قطع نشده، به فرد برق گرفته دست نزنید.
برق یک نوع ضرورت است اما در حین حال بسیار خطرناک
وجود برق در منزل و در سر کار زندگی را برای ما بسیار ساده کرده است. برای مثال، در سر کار با بکار گیری جریان الکتریکی، ما می توانیم از دستگاه و ابزارهای گوناگونی استفاده کنیم و در خانه نیز، تمامی وسایل خانه از قبیل بعضی دستگاه های آشپزخانه از قبیل اجاق گاز، تستر و هچنین وسایل گرمایشی و تلویزیون با برق کار می کند.
با وجود اینکه برق در زندگی امروز یک ضرورت محسوب می شود، ولی می تواند بسیار خطرناک باشد. خطراتی همچون برق گرفتگی، سوختگی، آتش سوزی و انفجار از انواع خطراتی است که کار با برق می تواند در پی داشته باشد.
پس مهم است که در استفاده از وسایل، دستگاه ها و ابزار های الکتریکی دقت داشته باشید.به کودکان باید در همان سن پایین در مورد خطرات برق آگاهی داده شوند.
نکات ایمنی در رابطه با پریز برق، دو شاخه و کابل سیم برق
- لازم است که به پریز های برق، دو شاخه ی برق و و سیم های حامل جریان برق توجه کنید.
- با نصب تعدادی زیادی از دوشاخه ها به یک پریز برق، مدار را سنگین نکنید. همچنین به یاد داشته باشید که پریز برق باید سطح خنکی داشته باشد. اگر احیاناً سطح آن گرم و داغ بود، این نشانه ی یک مشکل جدی می باشد.
- هیچ گاه دست به حذف شاخه ی سوم سه شاخه برق و یا وارد کردن آن به داخل پریز برق دو شاخه نکنید. سه شاخه های برق انتخاب خوبی برای تجهیزات الکتریکی که دارای سیم اتصال به زمین هستند می باشد . این کار برای حفاظت فرد در برابر جریان الکتریکی می باشد.
- یکی از راه های مهم برای حفاظت خود در برابر خطرات برق، استفاده از مدار شکن یا GFCI میباشد. این وسیله با نظارت به شدت جریان الکتریکی، اجازه نمی دهد که در هنگام ورود و خروج جریان برق به مدار، این میزان از حد نرمال خود خارج شود. اگر جریان برق از حد نرمال خارج شد، مدار شکن با دخالت خود جریان وسیله ی برقی را قطع می کند. استفاده از مدار شکن در محیط های شرجی و تر بسیار ضروری و مهم می باشد.
- به فرزندان و کودکان خود آگاهی دهید که به سوراخ های ایجاد شده روی پریز چیزی را وارد نکنند. همچنین می توانید برای ایمنی بیشتر از در پوش های مخصوص برای پریز های برق استفاده کنید، که می توانید به راحتی در تمامی فروشگاه های کالای برق آن را تهیه کنید.
- مراقب سیم های برق پوسیده و خراب و آسیب دیده باشید.
- از انداختن سیم برق در دست و زیر پای افراد جداً خوداری کنید.
- به حرارت سیم ها و کابل های برق توجه کنید.
- هرگز سیم های عامل جریان برق را نزدیک مواد شیمیایی قرار ندهید.
- برای ابزار برقی و وسایلی که نیاز به سیم مخصوص و قوی دارند از کابل های معمولی استفاده نکنید.
سیم کشی نامناسب و خراب
سیم کشی نامناسب می توانند موجب بروز خطر شود. نشانه های که می توان توسط آن ها پی به مشکلات سیم کشی برد عبارتند از:
- کوچک شدن تصویر تلویزیون
- گرم شدن غیر عادی و تدریجی بعضی لوازم خانگی مانند تستر، اتو و غیره …
- روشن خاموش شدن لامپ و یا کم نور شدن آن در زمانی که اقدام به روشن کردن یک وسیله برقی می کنید.
- استفاده از کابل سیار زمانی که به تعداد کافی پریز برق وجود ندارد
- کند شدن، سوختن و خراب شدن موتور وسایل برقی
- قطع شدن فیوز برق یا مدار
هیچ گاه سعی به تعمیر مشکلات سیم کشی نکنید مگر اینکه برای این کار آموزش دیده باشید.
پیشنهاد می کنیم مقاله حفظ و نگهداری از ماشین آلات و تاثیر آنها در تامین ایمنی محل کار را مطالعه کنید.
سایر نکات ایمنی مهم در خصوص برق
- به تمامی هشدار ها و دستورات در زمان استفاده از یک وسیله، دستگاه و یا ابزار برقی رعایت کنید.
- در صورتی که دستتان خیس می باشد و یا اینکه در جایی ایستاده اید که زیر پایتان خیس می باشد، از هر گونه دستگاه و وسیله ای که با برق کار می کند فاصله بگیرید و به آن دست نزنید.
- هر نوع ماده یا موادی را که ممکن است در هنگام گرم شدن یک وسیله یا دستگاه الکتریکی آتش بگیرد را از آن وسیله دور کنید.
- هرگز سیم های کابل برق را روی سطوح گرم و داغ ندازید. حرارت این سطوح به این سیم ها آسیب می رساند.
- اگر در نزیکی خطوط جریان برق قوی در حال کار هستید، پیشنهاد می شود که از نردبان غیر فلزی استفاده شود و ماشین ها و دستگاه های پر ارتفاع را از آن ها دور نگه دارید. فاصله ای که باید با این خطوط داشته باشید باید حداقل ۳ متر باشد.
- تمامی سیم ها، جعبه های برق، و اتصالات را بررسی کنید و از سالم بودن آنها مطمئن شوید. مطمئن شوید که هیچ گونه سایش و سایدگی روی این سیم ها وجود ندارد. در صورت مشا هده ی هر گونه مشکلی مورد را به سرپرست کار گزارش کنید.
- در زمان وقوع طوفان و صاعقه، تلویزیون رادیو و کامپیوتر را از برق جدا کنید و در بیاورید.
- مطمئن شوید که پنکه و یا سیستم گرمایشی در روی یک سطح استوار قرار داده شدند و خطر واژگون شدن آنها وجود ندارد.
- اگر از وسیله گرمایشی برای گرم کردن محیط خود استفاده می کنید، بنابر این مواظب خطرات آن باشید. همشیه آن را تمیز کنید و به خوبی از آن نگهداری کنید. وسایل گرمایشی را بایستی دور از پرده یا هر گونه ماده آتش زای دیگری قرار داد. به کودکان خود بیاموزید که از چنین وسایلی به دور باشند. هنگام ترک اتاق و زمان های که در آن جا حضور ندارید، جریان برق آن را قطع کنید.
راه های محافظت از خود در برابر خطرات ناشی از برق گرفتگی
- در هنگام کار در بیرون، خصوصا در زمان استفاده از نرده بان و کار با لودر و ماشین های زراعتی از نبود خطوط برق بالای سرتان اطمینان حاصل کنید.
- از زدن چند دو شاخه به پریز و همچنین سنگین کردن مدارهای الکتریکی خود داری کنید.
- از متصل بودن سیم اتصال به زمین وسایل برقی که از آنها استفاده می کنید و دو لایه بودن آنها اطمینان حاصل کنید. معمولا از سه شاخه برای سیم اتصال به زمین وسایل الکتریکی استفاده می شود.
- هرگز از سیم رابط صدمه دیده استفاده نکنید.
- هیچ گاه از سیم های رابط معمولی برای به کار انداختن ابزار آلات برقی و ماشین های سنگین و پر مصرف استفاده نکنید و در عوض از سیم های مخصوص استفاده کنید. برای بیرون، از سیم های رابط مقاوم در برابر هوا استفاده کنید. برای مکان های خیس و مرطوب نیز توصیه می شود که از سیم های رابط دارای قطع کن استفاده شود.
- محل کار خود را از هر گونه پارچه ی نفتی، چوب اره و هر ماده ی آتش زای دیگری پاک و تمیز نگه دارید.
- از تعمیر وسایل برقی توسط خودتان خودداری کنید و برای این کار از تکنسین اموزش دیده کمک بگیرید.
- از انداختن سیم در زیر پا، راهروها و جاده کاملا خودداری کنید.
در صورتی که کسی دچار برق گرفتگی شد چه کارهایی می‌بایست انجام دهیم؟
- در صورت امکان، ابتدا برق را قطع کنید.
- اگر امکان قطع برق وجود ندارد، نیازاست که فرد برق گرفته را از سیم برق دور کنید. از یک تخته ی چوبی استفاده کنید و هیچ گاه با دستانتان به آن شخص دست نزنید.
- فورا با تیم پزشکی تماس بگیرید.
- در صورت تماس تراکتور شما با خطوط جریان برق سریعا از آن خارج شده و تا حد امکان از آن دور شوید. دقت کنید که از تماس هم زمان شما با تراکتور و زمین شدیدا خودداری کنید. در ضمن از نزدیک شدن و سوار شدن مجدد تراکتور اجتناب کنید.
باید ها:
- آموزش و آگاهی کودکان در مورد خطرات ناشی از برق در همان سنین پایین
- چک و بررسی وضیعت پریز ها و سیم های برق
- نگهداری و تمیز کاری سیم های برق رسان و خشک کردن مکان آنها
نباید ها:
- سنگین کردن یک پریز برق با زدن چندین دو شاخه به آن و یا هم اینکه زدن یک سه شاخه برق به پریز مخصوص دو شاخه
- روشن کردن وسایل و ابزار الکتریکی و ماشین های که با برق فشار قوی کار می کنند در جا و مکانی که خیس و تر باشدو یا در حالی که دستانمان تر باشد.
- اقدام به تعمیر مشکلات سیم کشی توسط خود فرد بدون مراجعه به یک تکنیسین آموزش دیده
